Alle kanten belicht

Als het leven ons nieuwe lessen leert, zijn we steeds geneigd deze te vormen naar de oude inzichten. Oude wijsheid, die ondertussen achterhaald is geraakt door de nieuwe informatie die we ondersneeuwen met oordeelsvorming uit eerdere ervaringen. We zullen vragen stellen, onderzoek doen, stelling innemen en het soms naast ons neerleggen, om interne conflicten het hoofd te bieden. En toch is daarmee slechts één kant van het verhaal belicht. Namelijk onze eigen kleine kijkhoek. Maar wat als we nou eens de mogelijkheid kregen om een rondje te lopen rondom het nieuwe plaatje? Wat zien we dan?

Met zoveel mensen op een klein stukje aarde, worden we steeds meer met elkaar geconfronteerd. Diverse culturen komen samen, waardoor alle verschillen aan het licht komen. Buren leven op elkaars lip in gestapelde blokwoningen en om in al die drukte te overleven zoeken we aansluiting door partij te kiezen. Een paradoxaal verband ontstaat in een krappe samenleving waarin we door een gebrek aan ademruimte in elkaars nek hijgen. De behoefte aan ruimte voor saamhorigheid groeit in de ontstane individualiteit van de krapte en ga zo maar door…

Er zijn zulke prachtige beelden te koppelen aan de alledaagse situatie waar behoefte en kwelling in elkaar zijn verstrengeld, maar er gaat geen woord dagen dat in ons verlangen voorziet en onze dilemma’s oplost. Is er een oplossing die ons in de ruimte van het conflict kan verbinden?

Een paradoxaal verband ontstaat in een krappe samenleving waarin we door een gebrek aan ademruimte in elkaars nek hijgen.

Is er een oplossing die ons in de ruimte van het conflict juist kan verbinden?

Hoe een conflict ook tot stand komt, doet er niet toe. We kunnen met zekerheid vaststellen dat dit nooit ontstaat in liefde en vertrouwen. Hoe dan wel? In veel gevallen ontstaan conflicten wanneer ons gevoel van veiligheid in het geding komt. Als nieuwe informatie compleet in strijd is met wat wij ‘weten’, zullen we een afweerreactie geven tegen het nieuwe onbekende. Met andere woorden; Als iemand zich totaal anders gedraagt dan dat jij hebt geleerd als acceptabel te beschouwen, raakt dat jou geweten. En dat voelt uiteraard onveilig!

Waarom doen we zo? Om te beginnen heeft dit alles te maken met onze identiteit. Onze geweten wordt gevormd door herinnering. Herinnering van wat we zien, hebben gevoeld en leren uit de boeken. Het draagt bij aan hoe wij het leven ervaren en de keuzes die wij maken. De informatie die we ontvangen identificeren we dan ook aan de hand van deze waarden(oordelen) op ‘acceptabel’ of ‘onacceptabel’, waar we angst de ruimte geven het over te nemen. We zullen niet écht gaan ontdekken en verkennen, als we het idee hebben dat ons belang niet in ogenschouw wordt gehouden. En terecht! Zo bescherm je jezelf en hebben we oorlogen en rampen overleefd.
“Wat is er dan mis met een conflict?” zul je je afvragen. Voelt het niet goed? Word je boos, emotioneel, krijg je twijfel of draai je liever om? Dan is er al sprake van een conflict. Dit kan ontstaan in een eigen hersenspinsel, maar ontstaat ook in de dynamiek met anderen. En hoe je het ook wendt of keert, een conflict drijft ons altijd (eerst) uit elkaar en bij onszelf vandaan.

Dus als we op deze manier naar een conflict kijken, waar zit dan de ruimte voor een oplossing?

Misschien is het je opgevallen, maar alles hierboven beschreven gaat over één persoon/personificatie (een gelijke groep) in verhouding tot zijn of haar omgeving. Dat betekent dat een conflict ontstaat in de individualiteit, ofwel aan één kant van het verhaal. En dit geldt dan, om het ingewikkelder te maken, voor alle betrokken partijen op zichzelf staand. Als we begrijpen dat een conflict ontstaat uit onveiligheid, kunnen we stellen dat dit voor alle partijen geldt. Er is geen conflict waarbij een der partijen zich volledig senang voelt. Degene die zich goed zou voelen, zou de ander namelijk tegemoet kunnen treden.

Als we dus denken dat de ander de boosdoener is en alleen wij benadeeld zijn, houden we de afstand in stand en drijven we alleen nog verder van elkaar weg.

Laten we eens kijken naar het verschil tussen evidence based wetenschap en ervaringsdeskundigheid. Het één is vaak binnen alle traditionele kwaliteitsnormen onderzocht en het ander is in de praktijk uitgewezen of getoetst. Het één vind je terug in de boeken en het ander om je heen. Als je het ‘sec’ bekijkt hoef je hier geen waarde-oordeel aan te koppelen. Toch ontstaat er vaak een ’team wetenschap’ tegen ’team praktijk’, ongeacht het gedeeld belang.

” Hoe zou het zijn als we vanuit het vertrouwen en goedkeuren in onszelf, niet meer hoeven te vechten over de verschillen met de ander, maar elkaar daar juist in durven aanvullen?”

Dan blijkt ruzie opeens een blinde vlek in ons eigen ongemak

Wanneer we elkaar ’tegenspreken’ gaat dat schuren op ons geweten. Wat zegt dit jou? Als alles wordt gestuurd door wat we weten, zien we dan nog wel het totaal plaatje? Of rennen we de essentie keihard voorbij en slaan we de plank volledig mis? Dan blijkt ruzie opeens een blinde vlek in ons eigen ongemak.

Hoe zou het zijn als we vanuit het vertrouwen en goedkeuren in onszelf, niet meer hoeven te vechten over de verschillen met de ander, maar elkaar daar juist in durven aanvullen?